Historisch perspectief

+/- 1930 Aanplant grove dennen (Pinus Sylvestris)

In een bos krijgt de grove den een kroon in de vorm van een scherm, in een open veld is er sprake van een vliegden zonder duidelijke kroon. De grove dennen in het bosgebied van Nationaal Park ‘De Loonse & Drunense Duinen’ en dit gebied, Fazant-, Eekhoorn- en Spechtbos zijn van Zuid Duitse herkomst en hebben de eigenschap om recht omhoog te groeien (Grove dennenbos van 1933) en daardoor zeer geschikt als heipaal, telegraafpaal en mijnstut. De vaker uitgezaaide variant verliest deze eigenschappen en groeit veel meer in de breedte (Grove den solitair exemplaar)

Grove dennenbos van 1933

Grove dennenbos van 1933 
kruinen h.o.h. 4m

Grove den solitair exemplaar
1950 – 1960

1950 – 1960

Eind jaren vijftig van de vorige eeuw zijn in dit gebied zomerhuisjes opgericht in de uitlopers van de Loonse en Drunense Duinen. De oprichters werden economisch eigenaar van de zomerhuisjes en de gemeente Helvoirt juridisch eigenaar van de bosgrond en opstallen zomerhuisjes, schuurtjes e.d., een en ander vastgelegd in een huurovereenkomst. Om de zomerhuisjes te kunnen plaatsen werd een open plek gecreëerd in het bos. Een aantal zomerhuisjes hadden ook een veranda. Hierdoor ontstonden open plekken in het bos van 110m2 tot maximaal 160m2, omdat de bomen tot een paar meter vanaf de zomerhuisjes bleven staan. Omdat de zomerhuisjes in delen werden aangevoerd (houtskeletbouw) hoefden geen aanvoerpaden op de percelen aangelegd te worden. In dit tijdgewricht ging de Nederlander nog niet massaal op vakantie in het buitenland maar was het gebruikelijk om voornamelijk in eigen land tijdens vrije dagen te recreëren dan wel op vakantie te gaan. Het gebied was in deze periode eigendom van de gemeente Helvoirt. In het gebied waren naaldbomen aangeplant voornamelijk uit het oogpunt van gebruik als stutten in de mijnbouw en als telegraafpalen. Doordat de mijnbouw in onbruik raakte en de telegraafpalen vervangen werden door ondergrondse kabels dienden de bomen buiten de papier industrie geen relevant commercieel doel meer.

De gemeente Helvoirt verhuurde de grond waar de zomerhuisjes op stonden aan de eigenaren van de zomerhuisjes. De bossen waren daardoor voor een ieder algemeen toegankelijk en vormden een morfologisch geheel.

De zomerhuisjes werden enkel recreatief gebruikt en het bos werd het bos gelaten. Om dit doel het behoud van het bosgebied en het behoud van de waarden beter te waarborgen is door de gemeente de verhuur van de grond vanaf januari 1986 omgezet naar een erfpachtovereenkomst met een looptijd van dertig jaren voor bospercelen met daarin o.a. opgenomen de voorwaarde dat elke erfpachter zijn/haar bosperceel bos moest laten. De gemeente had tevens de verplichting opgenomen dat de pachters een vereniging zouden oprichten om een en ander te stroomlijnen.

1986 januari

Oprichting Huiseigenaren-Vereniging Bosbewoners Distelberg KvK 40219709 Huurovereenkomsten zomerhuisjes omgezet naar erfpachtovereenkomst perceel bosgrond met daarop een zomerhuisje. Oprichter zomerhuisje naast economisch nu ook juridisch eigenaar van de opstallen.

1996 en later

Mogelijkheid erfpachters om perceel bosgrond te kopen van de gemeente.

Vanaf 1996 werd het voor de erfpachters vanuit kostenoogpunt interessant om het in erfpacht uitgegeven bosperceel te kopen met dezelfde kwalitatieve beperkingen waaronder de voorwaarde dat elke koper zijn/haar gekochte bosperceel als bos in stand diende te houden.
Door bovengenoemde ontwikkeling gingen, de meestal nieuwe, eigenaren van de bospercelen met daarop de zomerhuisjes zich voornamelijk blijvend vestigen en hadden ze dezelfde beperkte visie als in een woonwijk: ‘huisje – boompje – beestje’. Alleen geven veel ‘boompjes’ veel ‘blaadjes’ en veel schaduw.

De nieuwe generatie eigenaren van de zomerhuisjes zijn meestens geboren en getogen in een tijdsgewricht waarin de natuur steeds verder verwijderd is komen te staan van de mens. Het ‘ik’- tijdperk waarin commercie, graaien en eigenbelang veelal vooropgesteld wordt.

In dit kader is begrijpelijkerwijs zonder respect voor de landschaps- en natuurwaarden geomorfologische, bodemkundige, landschapsvisuele, cultuurhistorische en ecologische waarden van het bosgebied een groot aantal percelen door systematische kap van de aanwezige naald- en loofbomen verworden tot open plekken met aan de randen een zoom van bomen. Doordat een deel van de randen gemeente eigendom is gebleven lijkt het van een afstand nog een bos.

1997

Gemeente Helvoirt samengevoegd met gemeente Haaren.

De gemeente Helvoirt is in 1997 opgegaan in de gemeente Haaren. De gemeente Haaren heeft de zeer ruime interpretatie van Helvoirt voortgezet dat wil zeggen dat aanvragen voor het verkrijgen van een kapvergunning gehonoreerd werden. Telkens zou sprake zijn van ‘dunning’, bomen zouden dichter dan een bepaalde afstand tot het zomerhuis staan of er zou sprake zijn van een vrije ruimte van een bepaald aantal vierkante meters. In een aantal gevallen werd een herplantplicht opgelegd (beperkt in omvang). De artikelen uit het bestemmingsplan werden altijd uitgelegd in het voordeel van de mens ten nadele van de natuur. Aan onderstaande zaken werd voorbij gegaan:
De bomen er al stonden voordat de bebouwing werd geplaatst
De vrije ruimte voor aanleg van allerlei zaken (o.a. tuin, verharding) waarbij bomen vaak prima konden blijven staan en worden geïntegreerd in de ruimte.
Dunning werd toegestaan terwijl systematisch jongere (loof)hout opstand werd verwijderd door de eigenaren.
In het gebied tientallen tot honderden naald- en loofbomen verwijderd werden door de eigenaren zonder aanvraag van welke vergunning dan ook.

Het resultaat van het beleid van de gemeente in combinatie met de gewenste woonwijk functie van een groot deel van de eigenaren heeft ertoe geleid dat het een onsamenhangend gebied is geworden waarbij de natuur duidelijk in het nadeel is.

In werkelijkheid is er een woonwijk aan het ontstaan waarbij de inhoudelijke betekenis van het bestemmingsplan zijnde:

  • Bosbouw
  • Instandhouding van bos
  • Extensieve openluchtrecreatie
  • Verblijf in recreatiewoningen en andere recreatieverblijven en
  • Tuinen en erven

Volledig wordt genegeerd met uitzondering van de aanleg van tuinen en erven in de ruimste zin van het woord maar in de zienswijze van de meeste nieuwe generatie eigenaren is er geen plek voor een bestaande boom in hun tuin.

2003 – 3 februari

Oprichting Stg. Behoud Eekhoornbos door initiatiefnemers. Dit brengt ons naar de volgende onderwerpen, de missie, visie en doelstelling van Stichting Behoud Eekhoornbos.